دستگاه نظارتی ساختمان سازی

یک سری دستگاه نظارتی ساختمان سازی در حوزه ساخت وجود دارد که افراد فعال در این زمینه با آن سر و کار دارند. اگر شما هم قصد فعالیت در حیطه را دارید با ما همراه باشید تا در این مقاله با دستگاه‌های نظارت در ساختمان سازی آشنا شویم. قبل از مطالعه این مقاله، توصیه می شود مقاله شرح مسئولیت های یک ساختمان ساز نیز مطالعه گردد.

دستگاه نظارتی ساختمان سازی شهرداری

اولین مورد شهرداری است. شهرداری که وظیفه اداره کردن شهر را دارد مرجعی است که پروانه تخریب و نوسازی را برای سازنده صادر می‌کند. در پروسه ساخت، ابتدا برای اخذ پروانه تخریب و نوسازی به شهرداری (دفاتر خدمات شهر) مراجعه می‌کنیم. بعد از یک سیکل طولانی و پس از پرداخت عوارض تخریب و نوسازی پروانه ساخت را می‌گیریم.

دستگاه نظارتی همچون شهرداری، در تمام مراحل به کار ساخت شما نظارت مداوم و کامل دارد. مسئولین شهرداری به طور مداوم، روزانه و هفتگی به پروژه‌های شما سر می‌زنند. طی این نظارت انطباق پروانه ساخت با مراحل اجرای کار و همچنین گزارش‌های مهندس ناظر را چک می‌کنند. ابعاد ساختمان، گودبرداری، تعداد طبقات و نوع اجرا از مورادی هستند که طی مدت ساخت و ساز توسط شهرداری به طور پیوسته بررسی می‌شوند. سازنده از قبل از شروع کار تا انتهای کار که اخذ گواهی پایان کار است با شهرداری ارتباط دارد.

در بخش باید های مدیریت پیمان نیز موارد گفته شده که مطالعه آن خالی از لطف نیست.

دستگاه نظارتی نظام مهندسی

دستگاه نظارتی ساختمان سازی بعدی سازمان نظام مهندسی است. هر شهر و استان نظام مهندسی جداگانه‌ای دارد که این سازمان به ما مهندس ناظر را معرفی می‌کند. به صورت رندوم بعضی از پروژه‌ها ناظر حقیقی و برخی دیگر ناظر حقوقی دارند. این امر به پارمتر‌های متعددی همچون ابعاد پروژه و متراژ زیر بنا برمی‌گردد. مهندس ناظر برق، مهندس ناظر معمار، مهندس ناظر تاسیسات و مهندس ناظر نقشه بردار هر کدام وظایف متفاوتی دارند و در کل مسیر ساخت به جزئیات اجرای ساخت نظارت می‌کنند.

مهندس ناظر به کار تمامی مهندس‌ها و مراحل کار نظارت می‌کند. ساختمان‌ها به تازگی چهار ناظر دارند که شامل مهندس ناظر، ناظر هماهنگ کننده، ناظر برق و ناظر تاسیسات می‌شود. در گذشته اکثر پروژه‌ها یک ناظر داشت اما اکنون حتی پروژه‌های کوچک چهار ناظر دارند که به روند کار نظارت می‌کنند.

انواع نظارت نظام مهندسی

در ابتدا در دفتر خدمات الکترونیک شهر گواهی ساخت به سازنده داده می‌شود و برای پروژه پرونده تشکیل می‌شود. ناظران از قبل از تخریب سازنده را همراهی می‌کنند. در زمان تخریب، گودبرداری، مراحل اجرا، سازه، سفت کاری، نازک کاری همراه پروژه است و در انتها برگ سبز گواهی پایان کار را به شهرداری می‌دهد. در تمام مراحل ناظر باید به سازنده هم گزارش بدهد.

وظیفه مهندس معمار این است که پلان طبقات و نمای ساختمان را طراحی کند و به تایید شهرداری و کمیته نما برساند.

ناظر برق به تمام سیم کشی‌ها، برق کشی‌ها، کابل کشی‌ها و نوع تقسیم و اجرا نظارت می‌کند. در نهایت با تایید مهندس ناظر برق، اداره برق کنتور برق و انشعاب برق مشاع و اختصاصی را به ما واگذار می‌کند.

ناظر تاسیسات به اجرای لوله کشی‌های آب و فاضلاب، سیستم‌های آب و فاضلاب ساختمان، گرمایش و سرمایش نظارت می‌کند و اجرای آن‌ها را کنترل می‌کند. سایزبندی لوله‌ها، فشار لوله‌ها، سایز کنتور و انشعابی که ادارۀ آب در اختیار ما می‌گذارد، همه با تایید مهندس تاسیسات انجام می‌شود.

مهندس ناظر نقشه بردار گزارش کامل از تمام جزئیات اجرا شده از لحاظ ابعاد و متراژ ساختمان دارد. بر طبق این گزارش‌ها در نهایت سندهایی تک برگی صادر می‌شود که شامل اطلاعات سازه مانند متراژ، ابعاد پارکینگ، ابعاد انباری، ابعاد لابی ورودی، لابی ورودی طبقات، آسانسور و راه پله‌ها است.

دستگاه نظارتی آتش نشانی

از ديگر دستگاه نظارتی ساختمان سازی که به مراحل ساخت نظارت می‌کند سازمان آتش‌نشانی است.

نوع نظارت آتش نشانی

سازمان آتش نشانی طی ضوابطی سیستم‌های ایمنی برای سازنده مشخص می‌کند و او را موظف می‌کند تا سیستم‌های اعلان و اطفای حریق را در ساختمان اجرا کند. تمامی پروتکل‌ها، تعداد راه پله‌ها، ابعاد کابین آسانسور، سیستم‌های تهویه در طبقات، درب‌های دودبند در لابی طبقات و محل دودکش و هواکش‌ها در نقاط مختلف را تعیین می‌کند.

سیستم‌های اعلان سیستم‌هایی الکترونیکی هستند به صورت زنگ و چراغ‌های چشمک زن که در تمام طبقات و واحد‌ها، در بخش‌های مختلف همچون سالن پذیرایی، اتاق خواب، راهرو، راه پله و پارکینگ نصب شده‌اند. سیستم‌های اعلان با یک سیستم مانیتورینگ مرکزی که مثلاً در لابی اصلی نصب می‌کنند کنترل می‌شوند. در صورتی که دود در یکی از این بخش‌ها از حد نرمال بیشتر باشد زنگ خطر به صدا درمیاد.

هدف دستگاه نظارتی ساختمان سازی آتش نشانی

با توجه به ضوابطی که پیشتر به آن‌ها اشاره کردیم آتش نشانی تلاش می‌کند تا خطرات ناشی از زلزله یا حریق را به حداقل برساند.

وظیفه سازمان آتش نشانی این است که تمام پروتکل‌های ایمنی را به سازنده می‌دهد و در انتهای کار تمامی موارد را بررسی می‌کند و به سازنده گواهی می‌دهد تا بتواند از شهرداری پایان کار بگیرد.

اداره ثبت اسناد و املاک کشور

دستگاه نظارتی بعدي اداره ثبت اسناد و املاک کشور است. تمامی اطلاعات مربوط به سازه مانند ابعاد کامل، شکل و زوایای هندسی در سند توسط اداره اسناد ثبت می‌شود. برخی از املاک دارای اطلاحیه‌هایی همچون تعریض خیابان، پیاده رو و یا فضای سبز هستند که این موارد نیز در سند منعکس می‌شوند.

پس از پایان کار کارشناسان سازمان ثبت اسناد و املاک اطلاعات سازه را از شهرداری و نظام مهندسی می‌گیرند و به ساختمان مراجعه می‌کنند و اطلاعات را انطباق می‌دهند. در نهایت این اطلاعات به سند تک برگ سازه تبدیل می‌شود. این اطلاعات شامل: نقشه، محل قرارگیری، مجاورت و امکانات ساختمان مانند پارکینگ، انباری و غیره می‌شود.

دستگاه‌های نظارتی ادارات آب، برق و گاز

یکی از دستگاه‌های نظارتی و یکی از اداراتی که سازنده با آن سر و کار دارد، ادارۀ آب، برق و گاز است. هر کدام از این ادارات دستگاه نظارتی دارند و پس از بررسی به سازه خدمات ارائه می‌دهند.

حال بهتر است به این بپردازیم که سازنده با هر یک از این ادارات چه زمانی طرف حساب می‌شود.

شرکت گاز

برای جلوگیری از وقوع حادثه قبل از شروع به کار ساخت و ساز، سازنده به اداره گاز اطلاع می‌دهد و اداره گاز در قبال اخذ یک رسید کتبی کنتور گاز را جمع آوری می‌کند. پس از پایان کار هم همین کنتورها که در انبار اداره گاز نگهداری می‌شوند، یک یک سری کنتور جدید به تعداد واحدها به ساختمان تعلق می‌گیرد.

شرکت برق

اداره برق نیز قبل از شروع به کار مکان کنتور برق را جا به جا می‌کند. در طول ساخت و ساز نیز به کنتور نظارت می‌کند تا سازنده برق را به صورت غیر قانونی استفاده نکند.

شرکت آب و فاضلاب

اداره آب و فاضلاب هم در ابتدای شروع کار کنتور آب را جمع آوری می‌کند و یک کنتور موقت به ساختمان می‌دهد. از همان لحظه تعرفه آب بهای مصرفی را به تعرفه بنایی یا تجاری تغییر می‌دهد که حدودا ده برابر تعرفه مسکونی است. این دستگاه نظارتی ساختمان سازی در حین ساخت و ساز هم نظارت می‌کند تا سازنده تخلفی انجام ندهد.

در نهایت وقتی مهندس ناظر گاز گزارش می‌دهد به تعداد انشعابات به ساختمان گاز می‌دهند. در مورد آب و برق نیز به همین صورت است.

دستگاه نظارتی راهنمایی و رانندگی

شاید کمی دور از تصور باشد که یکی از دستگاه‌های نظارتی که در ساختمان سازی با آن سر و کار داریم، راهنمایی و رانندگی است. اداره راهنمایی و رانندگی است که مجوز لازم برای بستن معابر را به ما می‌دهد. چون در پروسه ساخت مثلاً اگر نیاز به جرثقیل داشته باشیم، این باعث انسداد مسیر می‌شود. در حین اجرای فونداسیون با وجود ماشین‌های پمپ بتون باز انسداد مسیر داریم. به همین دلیل باید قبل از شروع کار مجوزهای لازم را بگیریم.

کار راهنمایی و رانندگی بررسی و اعطای مجوز است. با پرداخل هزینه مشخص شده برای یک مدت زمان محدودی به سازنده اجازه تردد خودرهایی مثل جرثقیل و کامیون و غیره و اجرای عملیات را می‌دهند.

یکی دیگر از مواردی که باید از راهنمایی و رانندگی مجوز بگیریم، برای حفاری است. در این مورد نیز علاوه بر شهرداری، گاز، برق، آب و فاضلاب باید راهنمایی و رانندگی نیز به سازنده مجوز بدهد و در طول عملیات بر کار نظارت کند.

دستگاه نظارتی نیروی انتظامی

آخرین دستگاه نظارتی در امور ساخت و ساز نیروی انتظامی است. نیروی انتظامی در کنار تمامی این دستگاه‌های نظارتی در همه مراحل همراه پروژه است. در هر قدم اگر مشکلی پیش بیاید نیروی انتظامی با سازنده برخورد اجرایی می‌کند.

مواردی که به تفصیل به آن‌ها پرداختیم، دستگاه‌های نظارت در ساختمان سازی بودند که هر سازنده با آن‌ها سر و کار خواهد داشت.

اگر هنوز هم دغدغه ای در خصوص ساختمان سازی دارید، تمامی فوت و فن آن در بخش رفع ذغدغه ساختمان ساز   بیان شده است.

مشاهده فیلم این مقاله

در این قسمت می توانید تمامی این مقاله را به صورت ویدئو از زبان دکتر مهدی خداوردی در شش پارت مشاهده کنید.